In 2023 ben ik begonnen met het overtypen en digitaliseren van de kookschriften van mijn oma Mia en haar moeder. Zo heel veel werk kon dat niet zijn… dacht ik. Behalve dat ik het extreem cursieve handschrift moest leren lezen besefte ik me ook dat dit een groots, belangrijk cultuur-historisch document was. Een erfgoed dat niet alleen voor de familie gehouden moet worden.
Het belang van het erfgoed werd duidelijker naarmate de vragen zich opstapelden. Iedere pagina verder werd me steeds meer duidelijk hoe weinig ik wist. Ik besefte me dat ik dit niet alleen kon doen. Ook mijn moeder kon me niet altijd helpen bij woorden die ik niet kon lezen of waarvan ik de betekenis niet wist. Zonder hulp en tijd zou dit project een drama worden.
Via het programma “Houdt je erfgoed levend” van het Vfonds kreeg ik de tijd en middelen om van dit project iets waardevols te kunnen maken. Het doel: Het voor iedereen toegankelijk maken van dit immateriële erfgoed.
Betrokkenheid van de Indische gemeenschap
Via mijn Instagram account @tomvdhave deelde ik de voortgang van het proces en vroeg ik hulp bij alle onduidelijkheden waar ik tegenaan liep. Dit bleek veel in gang te zetten en er ontstond een kettingreactie van kennisoverdracht. Ik legde het probleem voor bij mijn volgers, overwegend Indo’s van mijn eigen generatie. Zij speelden het door naar ouders, ooms, tantes, opa’s en oma’s. De kwesties kwamen in familie-groepsapps terecht en zo de oplossing weer bij mij. Zodoende werd iedere vraag, op één na, beantwoord. Deze betrokkenheid bewees hoeveel interesse er is om dit erfgoed in leven te houden. Echter, toen het overschrijven was voltooid, viel de interactie met de gemeenschap, die zo doeltreffend en belangrijk bleek, helemaal weg. Wat nu?
Boek of website?
Aanvankelijk was het idee om de exacte inhoud van het schrift, leesbaar en toegankelijk, als boek uit te brengen. Tot er bij mij twijfel ontstond over de effectiviteit met betrekking tot het doel. In de meeste Indische familierecepten worden bij de ingrediënten geen hoeveelheden aangegeven. Koken doe je vooral op smaak en gevoel. Voor mensen die bekend zijn met de Indische keuken zal dit niet zo’n probleem zijn, maar ik vermoed dat het voor velen ingewikkeld kan worden als er met trasie, kemirie, kloewek of taotjo geëxperimenteerd moet worden. Daarom zie ik hier ruimte om de interactie op gang te houden. Het doel was niet zozeer om een kookboek uit te brengen maar om het erfgoed toegankelijk te maken en door te geven. Mitchell Leber (@Zweihänder) is digitaal ontwerper met oog voor toegankelijkheid en vindbaarheid en bouwde met die kennis deze website. Hiermee stel ik het volledige schrift, gratis beschikbaar. Ik ben ervan overtuigd dat ik via deze weg veel mensen kan bereiken en het gesprek en ons erfgoed levend kan houden.
Interactief
Vooralsnog is hier het schrift alleen volledig in te zien. Er wordt gewerkt om de website in de toekomst interactief te maken. Mensen zullen aanbevelingen voor hoeveelheden kunnen doen, hun menig over de recepten kunnen geven en foto’s kunnen plaatsen bij de gerechten. In combinatie met deze opmerkingen en foto’s kan iedereen straks de smaak uit 1935 op tafel zetten.
De vraag die overigens nog altijd onbeantwoord is... Wat is "Kaspermeel"??!
